Są nadmiernym poszerzeniem światła naczyń żylnych powrózka nasiennego. Występują najczęściej u chłopców w okresie pokwitania. Żylaki są dobrze widoczne w pozycji stojącej w postaci postronkowato poszerzonych splotów. Występują prawie zawsze po lewej stronie, co związane jest z odejściem lewej żyły jądrowej do lewej żyły nerkowej i uszkodzeniem aparatu zastawkowego w obrębie żyły jądrowej. Żylaki powrózka nasiennego są jedną z najczęstszych przyczyn męskiej niepłodności, gdyż zwiększony przepływ krwi w tej okolicy i co za tym idzie podniesienie temperatury powoduje upośledzenie wytwarzania plemników. Jeśli żylaki są duże, powodują dolegliwości oraz upośledzają prawidłowy wzrost jądra to wówczas są wskazania do operacji.
